Γαλήνη

Αληθινό είναι εκείνο που γράφεται με αίμα - Διονύσιος Σολωμός

Πρόλογος - Γαλήνη

Στη μητέρα μας, το Αιγαίο, θα φυσούν σίγουρα κι εφέτος τα μελτέμια. Είναι ο καιρός τους. Τα κύματα όπως πάντα, θα δέρνουν τους γυμνούς βράχους των νησιών, και στις ασέληνες νύχτες θα στεφανώνουν τον αφρό τους με άστρα.

Σε κάποιο νησί του Αρχιπελάγους μας είναι ένας κόρφος. Λένε πως στο βυθό του αναπαύονται οι αρχαίες θαλασσινές θεότητες του Αιγαίου. Μία από αυτές τις νύχτες του καλοκαιριού θα ξυπνήσουν και θ' ανεβούν στην επιφάνεια. Είναι ο καιρός τους. Θα πάνε ως το ακρογιάλι και θα ρωτήσουν τα γέρικα δέντρα, τις ελιές με τους τυραννισμένους κορμούς, να μάθουν αν τίποτα νέο υπάρχει απ' την Ελλάδα - για τον Πάνα και για τους Σατύρους

Τα φύλλα θα σαλέψουν ελαφρά για ν' αποκριθούν πως "Όχι. Τίποτε ακόμα". "Άραγε θα ζουν;" θα ρωτήσουν πάλι οι πικραμένες θεότητες της θάλασσας. Κι οι ελιές που είναι βέβαιες γι' αυτό θα τις ησυχάσουν. "Ω! Πως γίνεται να πεθάνουν;".

Αθήνα, 25 Ιουλίου 1943 Η.Β. Πρόλογος στην Τετάρτη έκδοση

Ηλίας Βενέζης - Πηγή: Κοινό Κτήμα, Σύνδεσμος 📚 Έργα μεταξύ άλλων "Το Μυθιστόρημα των 4" (μαζί με Μυριβήλη, Καραγάτση, Τερζάκη), Αιολική Γη, Εφταλού, Μικρασία Χαίρε

💦 Ο Ηλίας Βενέζης (Ηλίας Μέλλος) από τους σημαντικότερους συγγραφείς της λογοτεχνικής γενιάς του 1930 - γεννήθηκε το 1904 στο Αϊβαλί της Μικράς Ασίας και πέθανε το 1973 στην Αθήνα. Το 1922 μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, ο Βενέζης αιχμαλωτίστηκε από τους Τούρκους και στάλθηκε στα τάγματα εργασίας. Το 1923 αφέθηκε ελεύθερος και εγκαταστάθηκε στη Λέσβο όπου είχε καταφύγει η οικογένεια του. Εκεί η εφημερίδα "Καμπάνα" πρωτοδημοσίευσε Το Νούμερο 31328 (1924).

Το 1927 η Νέα Εστία βράβευσε το διήγημα του Ο θάνατος. Το 1931 εκδόθηκε στη Μυτιλήνη Το Νούμερο 31328, το βιβλίο που τον καθιέρωσε ως συγγραφέα - ήταν μόλις 26 ετών. Το 1932 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και εργάστηκε στην Τράπεζα της Ελλάδος έως το 1957, οπότε εκλέχθηκε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, θέση από την οποία ανέπτυξε πλούσια πολιτιστική δραστηριότητα. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής συνελήφθη από τα S.S. (Γερμανικά τάγματα εφόδου) και κλείστηκε στις φυλακές Αβέρωφ.

Γαλήνη - Εξώφυλλο 2009

Το μυθιστόρημα του Γαλήνη, για το οποίο τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας και με τον Έπαινο της Ακαδημίας Αθηνών, κυκλοφόρησε το 1939. Αμέσως μετά τον πόλεμο τα βιβλία του τα οποία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις της Εστίας, άρχισαν να μεταφράζονται σε πολλές γλώσσες.

Μυθιστόρημα συγκροτημένο, ψυχικό και ποιητικό με άπειρα δραματικά και ηθογραφικά στοιχεία, με ανθρώπινες ανυψώσεις και καταπτώσεις, η βίβλος του πόνου και του αγώνα να ενωθεί η ανθρώπινη σάρκα, ο ανθρώπινος πόνος με το υγρό χώμα και να βλαστίσει η ελπίδα.

👉 Αληθινό είναι εκείνο που γράφεται με αίμα κατά τον μεγάλο ποιητή και ο Ηλίας Βενέζης με το αίμα της ψυχής του έγραψε τη Γαλήνη. Που είναι και μια γαλήνη πνεύματος, γαλήνη δημιουργίας, το θαυμαστότερο βιβλίο του τελευταίου καιρού.

Μιχ. Ροδάς "Η Γαλήνη του Βενέζη" Ελεύθερον Βήμα Δευτέρα 4 Μαρτίου 1940 - (Πηγή ΔΟΛ τμήμα ψηφιοποίησης και φωτογραφικού υλικού)

Γαλήνη - Απόσπασμα (σελ. 49 - 51) Γαλήνη Βιβλιοπωλείο της Εστίας 2010, 41η έκδοση σε αναπαραγωγή σε μονοτονικό σειράς "Κορυφαίοι Έλληνες Πεζογράφοι του 20ου Αιώνα" - 7 Το Βήμα, Βιβλιοθήκη

Τη θυμόταν την Ειρήνη Βένη σαν ήταν μικρή, στην πατρίδα τους, το μεγάλο σπίτι τους με τον κήπο, το αμάξι -το "παϊτόνι"- που τη βγάζαν το βράδυ περίπατο. Ο πατέρας της ήταν πρόξενος της Αγγλίας - είχε έναν Αράπη "καβάση", έναν άντρα ίσαμε κει πάνω, που καθόταν πάντα δίπλα στον αμαξά, στο παϊτόνι, με μια στολή φανταχτερή με χρυσά κουμπιά, όταν η μικρή Ειρήνη έβγαινε περίπατο. Ήταν εκπληκτικό, σαν παραμύθι, κάθε φορά το ταξίδι με τον Αράπη και με τη μικρή πριγκηπέσα που έβλεπε σοβαρά μέσα από τον κινούμενο θρόνο της τα παιδιά, τις γυναίκες, τους ψαράδες του τόπου, που μαζεύονταν στο πέρασμα της να τη δουν. Προπάντων ο Αράπης ήταν το πιο επικό στοιχείο στον κύκλο του παραμυθιού.

Οι γυναίκες τον μνημονεύαν στα παιδιά τους σα θέλαν να τα φοβερίσουν για να κοιμηθούν, και συναμεταξύ τους πάντα είχαν την απορία: Πως γίνεται τόσο μικρό κι αδύνατο παιδί η Ειρήνη, και δεν τον φοβάται; Τον βλέπαν να τη σηκώνει στα χέρια του για να την κατεβάσει απ' το αμάξι, εκείνη του παραδινόταν μ' εμπιστοσύνη και του τραβούσε το μουστάκι, ενώ αυτός γελούσε κι άφηνε τις δυο θαυμάσιες σειρές τα δόντια του ν' αστράφτουν.

Όταν η μικρή Ειρήνη μεγάλωσε αρκετά, έλειπε όλο το χειμώνα στην πόλη, όπου πήγαινε να σπουδάσει, κοντά στη μεγαλύτερη αδελφή της, τη Μαρία, που έμενε παντρεμένη εκεί. Μονάχα το καλοκαίρι γύριζε, ντυμένη πάντα με άσπρο φόρεμα. Κι ο Αράπης τη σήκωνε και την έβγαζε απ' τη βάρκα στο μουράγιο, μπροστά στις γυναίκες του χωριού και στα παιδιά τους, που περίμεναν γύρω απ' το σεβάσμιο αντιπρόσωπο της Αυτού Βρετανικής Μεγαλειότητος.

Ποιο παλικάρι του τόπου μας μπορεί να πάρει η Ειρήνη σαν έρθει η ώρα της; λέγαν οι γυναίκες, κι όλες συμφωνούσαν πως δεν είχε ο τόπος τους παλικάρι που να μπορούσε να σηκώσει τα μάτια του επάνω της. Κι η ίδια μια μέρα είχε πει: Για μένα θα 'ρθει από μακριά, με το καράβι του, ένα αρχοντόπουλο που θα με πάρει να φύγουμε!

Μα η μοίρα ήρθε αμείλιχτη σ' εκείνο το σπίτι. Ο γερο-Πρόξενος καταστράφηκε μονομιάς με κτηματικές εγγυήσεις που είχε δώσει μια χρονιά που η γη δεν έδωσε καρπό, το μεγάλο αρχοντικό και τα κτήματα πουλήθηκαν στους δανειστές, το παϊτόνι δεν είχε πια άλογα. Και μονάχα ο Αράπης έμεινε ν' ακολουθά, πεζός, τον κύριο του και τη μικρή Ειρήνη σα βγαίναν να περπατήσουν μοναχοί σε μακρινούς περιπάτους, έξω απ' την πόλη.

🏹 Τα δυο λιοντάρια του θυρεού, που ήταν στην πόρτα του σπιτιού τους, τα κατεβάσαν απ' τη θέση τους. Κι ένα χειμώνα, κάμποσα χρόνια πριν απ' τον πρώτο ευρωπαϊκό πόλεμο, ο γερο-Πρόξενος, ταξιδεύοντας για τη Σμύρνη, χάθηκε με το μικρό καράβι που ναυάγησε.Έτσι, απ' όλον εκείνο το διάκοσμο του παραμυθιού δεν έμεινε παρά μονάχα ο Αράπης με τα χρυσά κουμπιά πάνω στη στολή με τα χρώματα, που είχαν ξεθωριάσει πια, γερασμένος, αμίλητος κι έρημος να τριγυρνά στους μικρούς δρόμους, ίσαμε που το πήρε η γη.


Πόλεις της Μικράς Ασίας - Αϊβαλί (Ayvalik)

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις