Κάτι παράξενο στο νου μου

Έξι χρόνια στης φτωχογειτονιές της Πόλης

"Κάτι παράξενο στο νου μου"

Ορχάν Παμούκ Αθήνα 2015

Ορχάν Παμούκ - Η ιστορία του Μελβούτ από την Πόλη

Ο σκοπός ενός μυθιστορήματος δεν είναι να θέτει ερωτήσεις αλλά να μεταστρέφει τις ερωτήσεις δίνοντας απαντήσεις —Ορχάν Παμούκ

Αυτό που κεντρίζει το ενδιαφέρον για το βιβλίο του Ορχάν Παμούκ "Κάτι παράξενο στο νου μου" είναι το διάστημα που πέρασε στις συνοικίες της Πόλης όπου η φτώχεια αναμειγνύεται με το ισλαμικό στοιχείο. Εκεί όπου δεν βλέπεις δυτικά ενδύματα αφού οι γυναίκες κυκλοφορούν με φερετζέ, τα παιδάκια παίζουν σε λασπωμένους δρόμους απ' τα παράθυρα ξεχύνονται μυρωδιές κρεμμυδιών απ' τις χαμηλές κουζίνες των φτωχόσπιτων.

Έξι χρόνια καταγράφοντας σκηνές του δρόμου. Ένα βιβλίο του δρόμου λοιπόν καθώς ο περιηγητής βρίσκεται συνεχώς δίπλα στο βουητό μιας άλλης Κωνσταντινούπολης - έξω από τη πολύχρωμη τουριστική και ιστορική βιτρίνα. Τα τελευταία χρόνια ο πληθυσμός αυτής της πόλης διπλασιάστηκε - έφθασε σχεδόν τα δέκα εκατομμύρια εκ των οποίων τα μισά είναι βουτηγμένα στην ένδεια.

Το βιβλίο

Η ζωή ενός πλανόδιου μικροπωλητή και της αγαπημένης του. Μια ιστορία αγάπης στη σύγχρονη Πόλη. Για περισσότερο από 40 χρόνια, από το 1969 έως το 2012, ο Μεβλούτ τριγυρίζει στα σοκάκια της Πόλης. Είναι διαφορετικός από τους ανθρώπους γύρω του, υπάρχει κάτι «παράξενο» στο νου του! Προσπαθεί να καταλάβει τι είναι αυτό που τον κάνει να ξεχωρίζει από τους άλλους, από πού προέρχεται αυτή η «παραξενιά». Αλλάζει επαγγέλματα, βρίσκεται κοντά στις εξελίξεις που βιώνει η χώρα του, στις πολιτικές συγκρούσεις, στα πραξικοπήματα. Από επιλογή δεν σταματάει ποτέ να πουλάει μποζά τις χειμωνιάτικες νύχτες, αναρωτιέται πάντα ποια πραγματικά είναι η αγαπημένη του και πόση σημασία έχει στον έρωτα το πεπρωμένο. Η ευτυχία και η δυστυχία μας εξαρτώνται από τις επιλογές μας; Ή, μήπως, ωριμάζουν ανεξάρτητα, έξω από εμάς, και εμείς απλώς τις ζούμε, απλώς μας συμβαίνουν; Ο Μεβλούτ γίνεται μάρτυρας της εκρηκτικής μετάλλαξης της Ιστανμπούλ σε μια τεράστια πόλη. Καθώς αλλάζουν οι δρόμοι και τα σοκάκια που γνώρισε παιδί, αλλάζει και ο ίδιος. Το παιδί και ο έφηβος δίνουν τη θέση τους στον σύζυγο και τον πατέρα. Τα αυθαίρετα και οι παράγκες δίνουν τη θέση τους στις λεωφόρους και τις πολυκατοικίες. Η Πόλη του γίνεται αγνώριστη αλλά ο Μεβλούτ αντί να αποξενώνεται «συζητά» μαζί της και αφήνει έτσι να συνομιλήσουν η ψυχή της πόλης του με τους καημούς της καρδιάς του.

Ο συγγραφέας της Κωνσταντινούπολης

Αναφερόμενος στην ιστορία του νέου του βιβλίου ο Νομπελίστας (2006, Νόμπελ Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του) Ορχάν Παμούκ, δήλωσε πως είναι ένα βιβλίο το οποίο δεν έχει αυτοβιογραφικά στοιχεία. Ο ήρωάς του ανήκει στις χαμηλότερες κοινωνικές τάξεις και ζει και κινείται σε λαϊκές συνοικίες, εκεί όπου, όπως αποκάλυψε ο συγγραφέας του αρέσει να πηγαίνει με τη σύντροφό του και ο ίδιος τις Κυριακές, να τρώει σε εστιατόρια στα οποία τρώνε οι ντόπιοι και να καταγράφει, κατά την προσφιλή του συνήθεια, ό,τι αγγίζει την ευαισθησία του, όλα όσα πέφτουν στην αντίληψή του για τον τρόπο με τον οποίο επιβιώνουν οι κάτοικοι στις γειτονιές αυτές. 

Χρειάστηκε έξι χρόνια για να μπορέσει να ολοκληρώσει αυτό το μυθιστόρημα, το οποίο ξεκίνησε ως δοκίμιο. Η πόλη έχει αλλάξει ριζικά με την αύξηση του πληθυσμού. Η ιστορία του Μελβούτ του ήρωα του βιβλίου είναι η προσωπική του ιστορία αλλά συγχρόνως και η ιστορία όλων των άλλων "Μελβούτ" της πόλης. "Μ' αρέσει να με ονομάζουν συγγραφέα της Κωνσταντινούπολης. Ωστόσο αποδίδω στον ευαυτό μου το ρόλο ενός οικουμενικού συγγραφέα" εξομολογείται.

Το βιβλίο κυκλοφορεί απο τις εκδόσεις Ωκεανίδα. Κυκλοφόρησε το 2015 και ο Ορχάν Παμούκ είχε επισκεφθεί την Αθήνα για την παρουσίαση του. Μετάφραση Στέλλα Βρεττού Σελ. 728

Αρχική πηγή literatura gr👉